Χοντραίνει το ενεργειακό παιχνίδι στην Μεσόγειο!

Αιγυπτιακή τορπίλη απειλεί την Ελληνική ΑΟΖ, καθώς το Κάιρο κινητοποιείται μετά τις τελευταίες ανακαλύψεις μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή και επιδιώκει να υπάρξει συμφωνία οριοθέτησης με την Κύπρο και την Τουρκία, αποκλείοντας έτσι την Ελλάδα, με την πλήρη διαγραφή της επήρειας του Καστελόριζου, αποκαλύπτει σήμερα το ΕΘΝΟΣ
 
Με αφορμή τις ανακοινώσεις για το μέγεθος του κοιτάσματος φυσικού αερίου στο Οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ, ο Αιγύπτιος υπουργός Πετρελαίων Αμπντουλάχ Γκχοράμπ δήλωσε ότι το σημείο αυτό δεν βρίσκεται σε αιγυπτιακές ζώνες, αλλά πρόσθεσε ότι τα «σύνορα μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Τουρκίας δεν είναι ακόμη συμφωνημένα».

Ο Αιγύπτιος υπουργός δήλωσε ακόμη ότι το διεθνές δίκαιο προβλέπει πως τα «τρία κράτη πρέπει να συμμετάσχουν στον καθορισμό των συνόρων», προσθέτοντας ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση εργάζεται ήδη στην κατεύθυνση αυτή», δήλωση με την οποία αποκλείει βεβαίως από την οριοθέτηση στη συγκεκριμένη περιοχή την Ελλάδα.

Τη στιγμή που η Ελλάδα επιχειρεί ένα πρώτο βήμα με την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για σεισμικές έρευνες σε περιοχή νοτίως της Κρήτης εντός των ορίων της Ελληνικής ΑΟΖ, που έχει υπολογιστεί με βάση τη «μέση γραμμή», η πρωτοβουλία αυτή από την αιγυπτιακή κυβέρνηση λειτουργεί υπονομευτικά, καθώς ουσιαστικά περιορίζει τις δυνατότητες χειρισμών της Ελλάδας και απειλεί να δημιουργήσει τετελεσμένα που θα επηρεάσουν και μελλοντικές οριοθετήσεις…

Είναι ενδεικτικό ότι η Αθήνα στον διεθνή διαγωνισμό έχει ορίσει ως όριο την κάθετη γραμμή η οποία διέρχεται από το ανατολικό άκρο της Κρήτης, αφήνοντας εκτός διαγωνισμού περιοχές για τις οποίες θα μπορούσε να εγείρει αμφισβητήσεις η Τουρκία.

Το θετικό είναι ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη αντίδραση από τη Λιβύη και την Αίγυπτο, καθώς δεν έχει οριοθετηθεί η ΑΟΖ μεταξύ των δύο αυτών χωρών και της Ελλάδας, χωρίς αυτό βεβαίως να αποκλείει μελλοντικές αντιδράσεις όταν ξεκινήσουν οι έρευνες.

 Σε ό,τι αφορά την Αίγυπτο, οι δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας επιβεβαιώνουν την αρνητική τροπή που είχαν πάρει οι διερευνητικές συνομιλίες Αθήνας – Καΐρου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, μετά την παρέμβαση και του ίδιου του κ. Γκιουλ. Στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην περιοχή κρίσιμο ρόλο παίζει το Καστελόριζο, καθώς η πλήρης επήρειά του δημιουργεί κοινό όριο της ΑΟΖ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, ενώ σε διαφορετική περίπτωση, όπως επιδιώκει η Αγκυρα και φαίνεται να αποδέχεται ο Αιγύπτιος υπουργός, η Αίγυπτος αποκτά σύνορα με την Κύπρο και την Τουρκία, με την Ελλάδα να χάνει ένα πολύ σημαντικό τμήμα της ΑΟΖ που θεωρητικά θα μπορούσε να διεκδικήσει.

Η στάση της Κύπρου προβληματίζει Ελλάδα – Ισραήλ

Ο “Τύπος της Κυριακής”  αποκαλύπτει στο μεταξύ τους προβληματισμούς της Αθήνας από την άποψη που διατυπώθηκε στην Κύπρο από την αρμόδια υπουργό Ενέργειας, Πραξούλα Αντωνιάδου, περί ενεργειακής διασύνδεσης της Κύπρου με την Τουρκία μέσω αγωγού (!), πρόταση που προκάλεσε σάλο στην αντιπολίτευση και την κοινή γνώμη, αλλά την οποία όχι μόνο δεν αποκήρυξε ο Πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας, αλλά η κυβέρνησή του έσπευσε να τη συνοδεύσει με εκτιμήσεις ότι ένας αγωγός Ισραήλ- Κύπρου-Ελλάδας δεν είναι τεχνικά εφικτός…

Αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες στην Αθήνα απορρίπτουν τα περί δήθεν μεγάλων τεχνικών δυσκολιών στην κατασκευή ενός τέτοιου αγωγού που θα καταλήγει στην Ελλάδα, ενώ είναι έκδηλος ο διπλωματικός εκνευρισμός για τις «ιδέες» περί ενεργειακής διασύνδεσης της Κύπρου με την Τουρκία.

Οι αυξημένες πιθανότητες εντοπισμού σημαντικών ποσοτήτων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, αν επαληθευθούν, θα προσθέσουν μια ολοκληρωμένη εναλλακτική ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης -και από άποψη παραγωγής και όσον αφορά στη χάραξη ενεργειακής οδού- η οποία θα αναβαθμίσει γεωστρατηγικά και γεωοικονομικά τη χώρα και θα δημιουργήσει προϋποθέσεις ταχύτερης εξόδου από την κρίση.

Υπ’ αυτό το πρίσμα η στάση της κυβέρνησης Χριστόφια καθίσταται ακόμα πιο περίεργη, αμφιβόλου εθνικής σκοπιμότητας και δημιουργεί προβληματισμό τόσο στην Αθήνα όσο και στο Τελ Αβίβ.

Οι Ευρωπαίοι και οι ΗΠΑ έχουν κάθε λόγο να δουν την ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ να προχωρά στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους να μειώσουν την εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Η Ε.Ε. εισάγει από τρίτες χώρες το 60% του φυσικού αερίου που καταναλώνει ετησίως (484 δισ. κυβικά μέτρα το 2009 με πρόβλεψη για 771 δισ. το 2030), από τη Ρωσία, δε, καλύπτει το 40% των αναγκών της.

Το 2030 οι εισαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη προβλέπεται να ανέλθουν στο 85% της κατανάλωσης, οπότε είναι προφανές ότι θα ενισχύεται ο στρατηγικός χαρακτήρας των κοιτασμάτων Ελλάδας- Κύπρου-Ισραήλ, τα οποία αποτελούν ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο στα χέρια τους, πολύ περισσότερο αν η μεταξύ τους συνεργασία εξελιχθεί σε ενεργειακό και όχι μόνο άξονα.

Η διπλωματία των αγωγών συνεχίζεται

Στο μεταίχμιο εισόδου της στην ενεργειακή σκακιέρα βρίσκεται η Ελλάδα, συνειδητοποιώντας, καθυστερημένα και υπό την πίεση της κρίσης που βιώνει, ότι η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της και η συμμετοχή της στις χαράξεις αγωγών στην περιοχή αποτελούν όρο γεωπολιτικής επιβίωσης και οικονομικής ανάκαμψης.

Στις συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν αυτήν την εβδομάδα στο υπουργείο Εξωτερικών και στην κοινή συνεδρίαση πολιτικής ηγεσίας και υπηρεσιακών παραγόντων μεταξύ ΥΠΕΞ και υπουργείου Περιβάλλοντος, εξετάστηκαν τα δεδομένα τόσο στο πεδίο των ερευνών όσο και στα διάφορα υπό εξέλιξη projects αγωγών.

Η Αθήνα θεωρεί ως πιο εφικτό και ώριμο για υλοποίηση σχέδιο τον αγωγό ITGI ο οποίος θα μεταφέρει αζέρικο αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας. Το κόστος του αγωγού υπολογίζεται σε 1,14 δισ. ευρώ και οι βασικοί μέτοχοι, η ελληνική ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison (οι οποίες έχουν συστήσει την κοινοπραξία «ΠΟΣΕΙΔΩΝ Α.Ε.»), υποστηρίζουν ότι υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης αρκετών δεκάδων, ίσως και εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους.

Ο ΥΠΕΚΑ Γιώργος Παπακωνσταντίνου δηλώνει ότι η χρηματοδότηση για το ελληνικό σκέλος είναι εγγυημένη από το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης στον τομέα της Ενέργειας (EEPR) με περίπου 150 εκατ. ευρώ, από το ΕΣΠΑ με περίπου 800 εκατ. και από τραπεζική χρηματοδότηση των εταιριών. Η Ποσειδών Α.Ε. έχει καταθέσει στην εταιρία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν (Socar) τη σχετική πρόταση για τον αγωγό, ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα μεταφοράς περίπου 12 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου. Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι ο αγωγός αυτός ενισχύει και την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, άρα στο μέχρι τώρα προβάδισμά του παίζει ρόλο και αυτή η διάσταση.

Ο άλλος αγωγός ο οποίος θεωρείται ανταγωνιστικός του ITGI και αφορά στην Ελλάδα, είναι ο TAP (Trans Adriatic Pipeline), στον οποίο συμμετέχουν η νορβηγική Stat Oil, η ελβετική EGL και η γερμανική E.ON. Η δυνατότητα μεταφοράς φυσικού αερίου είναι ανάλογη με αυτή του ITGI (10-12 δισ. κυβικά μέτρα) αλλά ο αγωγός καταλήγει στην Αδριατική μέσω Αλβανίας, γεγονός που προβληματίζει την ελληνική πλευρά. Οι υπεύθυνοι του ΤΑΡ, πέρα των γεωπολιτικών ωφελημάτων που επικαλούνται, προτάσσουν το γεγονός ότι το κόστος κατασκευής του αγωγού (1,5 δισ. ευρώ) θα αναληφθεί από την ίδια την κοινοπραξία: «Η κατασκευή του TAP δεν θα επιβαρύνει καθόλου τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αφού τη χρηματοδότησή του εγγυώνται πλήρως οι μέτοχοι της κοινοπραξίας του αγωγού, χωρίς να απαιτείται εγγύηση ή οποιαδήποτε συμμετοχή του Δημοσίου, το οποίο απλά θα εισπράττει τα τέλη διέλευσης και τους λοιπούς φόρους». Είναι προφανές ότι ο ανταγωνισμός είναι σκληρός και ότι η Ελλάδα έχει διαπραγματευτικά χαρτιά στα χέρια της.

Ο αγωγός Nabucco παρότι έχει ισχυρή υποστήριξη από τις ΗΠΑ και χώρες της Ε.Ε., τεχνικά αποδεικνύεται δαπανηρός και οικονομικά μη βιώσιμος, αφού μέχρι στιγμής στα σχέδια προκύπτει ότι δεν υπάρχει δυνατότητα επαρκούς τροφοδότησής του, ενώ η λειτουργία του -αν κατασκευαστεί- προβλέπεται για το 2021. Η χάραξη του Nabucco εξάλλου δεν προβλέπει διέλευσή του από ελληνικό έδαφος. «Απειλή» για την Ελλάδα αποτελεί και το project της ΒΡ για τον South-East Europe Pipeline (ως εναλλακτική του Nabucco) ο οποίος μέσω Τουρκίας θα διακλαδώνεται στη Βουλγαρία, παρακάμπτοντας τη χώρα μας, αλλά και αυτός βρίσκεται ακόμα στα χαρτιά.

Αρνητική εξέλιξη για τα ελληνικά συμφέροντα αποτέλεσε η υπογραφή συμφωνίας Μόσχας-Άγκυρας για τη διέλευση από την τουρκική ΑΟΖ του αγωγού South Stream, ο οποίος πάντως συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα και να βρίσκεται, και αυτός, στον «αέρα». Όλοι αυτοί οι αγωγοί σχεδιάζονται για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το αζέρικο κοίτασμα Shakh-Deniz ΙΙ (η δεύτερη φάση αξιοποίησης του κοιτάσματος Shakh-Deniz ) με χρονικό ορίζοντα έναρξης το 2017. Από τα 14-16 δισ. κυβικά μέτρα αερίου που υπολογίζεται ότι θα παράγει ετησίως το κοίτασμα, το 1/3 περίπου θα εξάγεται στην Τουρκία και το υπόλοιπο στην Ευρώπη.

ΠΗΓΗ