Ο πόλεμος Ρωσίας-Τουρκίας θα είναι οικονομικός!!!

Η πρώτη αντίδραση του Πούτιν μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας ήταν ξεκάθαρη. "Οι συνέπειες θα είναι σημαντικές", είπε ο Ρώσος πρόεδρος και η ανησυχία από πλευράς Άγκυρας ήταν παραπάνω από δικαιολογημένη μιας και οι δύο χώρες συνδέονται ενεργειακά.

Για την ακρίβεια, η Τουρκία είναι εξαρτημένη από τη Ρωσία στο κομμάτι της ενέργειας. Μια διακοπή της συνεργασίας αυτής, θα είχε τεράστιες συνέπειες για τη γειτονική μας χώρα, μεγαλύτερες σαφώς σε σχέση με τη διακοπή ροής τουριστών από τη Μόσχα.Ο οικονομικός και πολιτικός "πόλεμος" που μπορεί να κηρύξει η Μόσχα στην Άγκυρα και οι διαστάσεις του, μπορούν να εξηγηθούν από τα παρακάτω στοιχεία.

Όλα για το φυσικό αέριο

Σύμφωνα λοιπόν με τα επίσημα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών για το έτος 2014 ανήλθε στα 31,2 δις δολάρια. Το έτος 2014 η Ρωσία ήταν για την Τουρκία πρώτος στον κατάλογο εταίρος στις εισαγωγές με ποσοστό 10,4% και έβδομος εταίρος στις εξαγωγές με ποσοστό 3,8%.

Πιο αναλυτικά οι εισαγωγές και εξαγωγές της Τουρκίας από και προς τη Ρωσία για την περίοδο 2010-2014 σε δις δολάρια έχουν ως εξής:

2014: εισαγωγές 25,3 εξαγωγές 5,9

2013: εισαγωγές 25,1 εξαγωγές 6,9

2012: εισαγωγές 26,6 εξαγωγές 6,7

2011: εισαγωγές 23,9 εξαγωγές 5,9

2010: εισαγωγές 21,6 εξαγωγές 4,6.

Το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών της Τουρκίας από τη Ρωσία αφορά το φυσικό αέριο.

Η Τουρκία εισάγει από τη Ρωσία το 54,7% του φυσικού αερίου. Πρόκειται για στοιχεία του έτους 2014. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται κατά τους χειμερινούς μήνες και τη μείωση που συνήθως παρουσιάζεται στις εισαγωγές από το Ιράν, το οποίο είναι η δεύτερη στον κατάλογο χώρα από την οποία η Τουρκία εισάγει φυσικό αέριο.Η Τουρκία άλλωστε είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για την Gazprom μετά τη Γερμανία, όπως αναφέρει το περιοδικό Politico. Μία Gazprom που έχει δει 10% πτώσηστα κέρδη της το περασμένο έτος λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Με λίγα λόγια, δεν συμφέρει ούτε τους Ρώσους θα κόψουν την εμπορική σχέση με την Τουρκία. Μπορούν όμως να απειλούν.Ένα σημαντικό κεφάλαιο λοιπόν, είναι οι αγωγοί μεταφοράς φυσικού αερίου και ιδίως ο "Turkish Stream".Κατά την επίσκεψή του την 1η Δεκεμβρίου 2014 στην Τουρκία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε προτείνει τη δημιουργία του "Turkish Stream" που θα αντικαθιστούσε τον αγωγό "South Stream" και θα ένωνε τη Ρωσία με την Τουρκία μέσω Μαύρης Θάλασσας.Έτσι η Τουρκία μέσω του αγωγού αυτού θα εισήγαγε φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Με επέκταση του αγωγού αυτού, το αέριο θα μεταφερόταν και στην Ευρώπη.Οι υπογραφές για τον Turkish Stream έπεσαν στις 8 Μαΐου του 2015. Βάσει του υπάρχοντος σχεδιασμού, ο Turkish Stream πρόκειται να μεταφέρει 63 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο ετησίως και θα συνδέει υποθαλάσσια τη Ρωσία με την Τουρκία στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης μέσω Μαύρης Θάλασσας. Θα αποτελεί, έτσι, εναλλακτική δίοδο αντί της μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας. Στην Ουκρανία άλλωστε κόπηκε η παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία, σήμερα.Στο εσωτερικό της Τουρκίας, το ρωσικό φυσικό αέριο θα ανταγωνίζεται την προσφορά αερίου από το Αζερμπαϊτζάν.Τον Μάρτιο η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν συμφώνησαν επισήμως να αρχίσουν την κατασκευή του χερσαίου αγωγού ΤΑΝΑΡ μήκους 1.850 χιλιομέτρων που έχει σχεδιασθεί για να μεταφέρει 10 δισ. κυβικά μέτρα αζέρικου φυσικού αερίου ετησίως στην Ευρώπη και έξι δισ. κ.μ. στους καταναλωτές της Τουρκίας.Παρόλα αυτά, η συμφωνία αυτή δεν της εξασφαλίζει ενεργειακή αυτονομία, ενώ η γειτονική μας χώρα επιδιώκει να γίνει βασικός δίαυλος μεταφοράς αερίου στην Ευρώπη.Η δήλωση του Ρώσου πρωθυπουργού Ντιμίτρι Μεντβέντεφ ότι ενδέχεται να δεχτούν πλήγμα κάποια κοινά σχέδια, λογικά, σχετίζονται μεταξύ άλλων και με τον αγωγό "Turkish Stream".Και όπως καταλαβαίνει κανείς, το "κουμπί" βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα χέρια του Πούτιν.

Κεφάλαιο τουρισμός

Από χτες το απόγευμα τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν την πληροφορία ότι έχουν αρχίσει ήδη οι ακυρώσεις ταξιδιών Ρώσων τουριστών. Το 2014 επισκέφθηκαν την Τουρκία 4.479.049 Ρώσοι τουρίστες, αριθμός που ισοδυναμεί με το 12,2% των επισκέψεων ξένων τουριστών στην Τουρκία που ήταν συνολικά 36.837.900.Οι Ρώσοι κατατάσσονται δεύτεροι στον κατάλογο των ξένων επισκεπτών στην Τουρκία.

Η πολιτική διάσταση της κρίσης και ο παράγοντας Κουρδιστάν

Η πολιτική διάσταση αφορά σε πρώτο πλάνο στοιχεία που πηγάζουν από την κατάσταση στη Συρία. Το ενδεχόμενο να ενισχύσει τις σχέσεις της η Ρωσία με τους Κούρδους της Συρίας, είναι μία από τις ανησυχίες που εκφράζονται από χτες στην Τουρκία.Λόγω της σχέσης όμως κυρίως των Κούρδων της Συρίας με αυτούς της Τουρκίας και τη συγγένεια της κουρδικής οργάνωσης στην Τουρκία (ΡΚΚ) με αυτήν στη Συρία (PYD), οι συνέπειες θα είναι σημαντικές.Επιπρόσθετα ο Πούτιν αποκτά ένα νέο χαρτί, με δεδομένο το γεγονός ότι η περιοχή της Λαττάκειας την οποία βομβαρδίζουν τις τελευταίες μέρες οι Ρώσοι είναι αυτή στην οποία υπάρχουν δυνάμεις της "Αλ Νούσρα". Πρόκειται για το παρακλάδι της "Αλ Κάιντα" στη Συρία. Οι δυνάμεις όμως της "Αλ Νούσρα στη Λαττάκεια" αποτελούνται στην πλειοψηφία τους από Τσετσένους ισλαμιστές και λιγοστούς Τουρκομάνους, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο.Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δηλώνει πλέον δημοσίως, όπως έκανε χτες, "και τι έγινε αν στείλαμε όπλα στους Τουρκομάνους…".Οι περισσότεροι Τουρκομάνοι της Λαττάκειας έχουν ήδη καταφύγει στην Τουρκία. Όσοι έχουν μείνει, είναι μαζί με τους Τσετσένους, η δύναμη της "Αλ Νούσρα".

Το νέο επιχείρημα του Πούτιν:

Αν η Τουρκία δηλώνει δημοσίως ότι στέλνει όπλα σε μια δύναμη, σε χώρα που βρίσκεται σε εμφύλιο και συγκεκριμένα σε μια ισλαμιστική οργάνωση, τότε πώς μπορεί να διαμαρτυρηθεί αν κάποιοι ενισχύσουν πολιτικά ή υλικά το ΡΚΚ το οποίο χαρακτηρίζει "τρομοκρατική οργάνωση", όπως τρομοκρατικές οργανώσεις είναι στη Συρία το "Ισλαμικό Κράτος" και η "Αλ Νούσρα".Αυτό το χαρτί δεν αφορά ίσως το ενδεχόμενο να στηρίξει η Ρωσία το ΡΚΚ, αλλά την προοπτική να εκμεταλλευτεί η Ρωσία το επιχείρημα αυτό σε διεθνή πεδία συζητήσεων.Όπως ενδεχομένως μπορεί να κάνει συμβάλλοντας στην αποκάλυψη και στοιχείων σχετικά με την εμπλοκή της Τουρκίας στο λαθρεμπόριο πετρελαίου του "Ισλαμικού Κράτους", για το οποίο Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει πλέον να μιλούν ανοιχτά.

Ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου δήλωσε ότι η Ρωσία είναι μια φιλική και γειτονική χώρα

Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε πάντως σήμερα πως η Τουρκία δεν προτίθεται να επιδεινώσει την ένταση με τη Ρωσία, την οποία χαρακτήρισε σαν μια "φιλική και γειτονική χώρα"."Δεν έχουμε την πρόθεση να θέσουμε σε κίνδυνο τις σχέσεις μας με τη Ρωσική Ομοσπονδία", είπε, στη διάρκεια μιας ομιλίας ενώπιον των βουλευτών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στο κοινοβούλιο.Ο επικεφαλής της κυβέρνησης εξήγησε πως "οι δίαυλοι επικοινωνίας" με τη Ρωσία παραμένουν ανοικτοί και πως οι λεπτομέρειες για το συμβάν, το οποίο χαρακτήρισε και πάλι "παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου", έχουν διαβιβαστεί στη Μόσχα. "’Εχουμε πολύ ισχυρές οικονομικές, εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τη Ρωσία", επέμεινε ο Νταβούτογλου.Ο Νταβούτογλου είπε ακόμη πως επιθέσεις εναντίον των Τουρκμάνων δεν μπορούν να πραγματοποιούνται με το πρόσχημα της καταπολέμησης του Ισλαμικού Κράτους.Οι δηλώσεις του θα μπορούσαν να εκληφθούν ως μια πρώτη υποχώρηση από την πλευρά της Άγκυρας, η οποία ανησυχεί για τις οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης.Θυμίζουμε πάντως πως ο Ρώσος πρωθυπουργός Μεντβέντεφ καυτηρίασε ανοιχτά τις σχέσεις της Τουρκίας με τους τζιχαντιστές και ζήτησε την συμμετοχή της χώρας του Ερντογάν σε διεθνή συνασπισμό με τις ΗΠΑ εναντίον του ISIS. Αναμένεται η απάντηση από την Τουρκία, την ώρα που το ΝΑΤΟ ζητά ψυχραιμία.

Θα συνεχιστούν οι αεροπορικές επιδρομές στη Συρία, κοντά στην τουρκική μεθόριο, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου

Η Ρωσία θα συνεχίσει τις αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία κοντά στη μεθόριο με την Τουρκία, δήλωσε ωστόσο ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ."Θα θέλαμε οι τρομοκράτες και οι μαχητές να μείνουν ακόμη πιο πέρα από τη μεθόριο με την Τουρκία, αλλά δυστυχώς έχουν μια τάση να βρίσκονται σε συριακό έδαφος κοντά στην τουρκική μεθόριο", δήλωσε ο Πεσκόφ στους δημοσιογράφους στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης."Οι επιχειρήσεις (της Ρωσίας) θα συνεχιστούν χωρίς αμφιβολία", είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. Η συνέχεια, σε διπλωματικό και μη επίπεδο, αναμένεται να έχει και "άρωμα" Αμερικής μιας και εμπλέκεται άμεσα στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.

Ο τομέας της ενέργειας που συνιστά το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας, άλλες εμπορικές συναλλαγές, ο τουρισμός, το πολυδιάστατο ζήτημα των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και διάφορα πολιτικά ζητήματα όπως το ενδεχόμενο πιο ενεργητικής έκφρασης του ρωσικού ενδιαφέροντος προς τους Κούρδους της Συρίας είναι η ατζέντα του πιθανού κόστους για την Τουρκία, εξ' αιτίας της χτεσινής κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους.

Ο οικονομικός και πολιτικός «πόλεμος» που μπορεί να κηρύξει η Μόσχα στην 'Αγκυρα είναι το περιεχόμενο των ανησυχιών που έχουν αρχίσει να εκφράζονται στην Τουρκία. Προς το παρόν υπάρχει μόνο η πληροφορία που μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης περί απόφασης της Μόσχας να σταματήσει τις εισαγωγές λευκού κρέατος από την Τουρκία, από την 1η Δεκεμβρίου. Ωστόσο αυτό που υπογραμμίζεται στις περισσότερες αναλύσεις στην Τουρκία είναι η υπόθεση ότι οι «απαντήσεις» της Μόσχας δεν θα είναι βεβιασμένες, αλλά προϊόντα μελέτης και σχεδιασμού.

Ως προς την οικονομική διάσταση, ένα κεφάλαιο που δείχνει πολλά είναι οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών για το έτος 2014 ανήλθε στα 31,2 δις δολάρια. Το έτος 2014 η Ρωσία ήταν για την Τουρκία πρώτος στον κατάλογο εταίρος στις εισαγωγές με ποσοστό 10,4% και έβδομος εταίρος στις εξαγωγές με ποσοστό 3,8%. Πιο αναλυτικά οι εισαγωγές και εξαγωγές της Τουρκίας από και προς τη Ρωσία για την περίοδο 2010-2014 σε δις δολάρια έχουν ως εξής:

2014: εισαγωγές 25,3 εξαγωγές 5,9 - 2013: εισαγωγές 25,1 εξαγωγές 6,9 - 2012: εισαγωγές 26,6 εξαγωγές 6,7 - 2011: εισαγωγές 23,9 εξαγωγές 5,9 - 2010: εισαγωγές 21,6 εξαγωγές 4,6.

Το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών της Τουρκίας από τη Ρωσία αφορά το φυσικό αέριο. Η Τουρκία εισάγει από τη Ρωσία το 54,7% του φυσικού αερίου. Πρόκειται για στοιχεία του έτους 2014. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται κατά τους χειμερινούς μήνες και τη μείωση που συνήθως παρουσιάζεται στις εισαγωγές από το Ιράν, το οποίο είναι η δεύτερη στον κατάλογο χώρα από την οποία η Τουρκία εισάγει φυσικό αέριο.

Από χτες το απόγευμα τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν την πληροφορία ότι έχουν αρχίσει ήδη οι ακυρώσεις ταξιδιών Ρώσων τουριστών. Το 2014 επισκέφθηκαν την Τουρκία 4.479.049 Ρώσοι τουρίστες, αριθμός που ισοδυναμεί με το 12,2% των επισκέψεων ξένων τουριστών στην Τουρκία που ήταν συνολικά 36.837.900. Οι Ρώσοι κατατάσσονται δεύτεροι στον κατάλογο των ξένων επισκεπτών στην Τουρκία.

Ένα σημαντικό κεφάλαιο είναι οι αγωγοί μεταφοράς φυσικού αερίου. Κατά την επίσκεψή του την 1η Δεκεμβρίου 2014 στην Τουρκία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε προτείνει τη δημιουργία του «Turkish Stream» που θα αντικαθιστούσε τον αγωγό «South Stream» και θα ένωνε τη Ρωσία με την Τουρκία μέσω Μαύρης Θάλασσας. Έτσι η Τουρκία μέσω του αγωγού αυτού θα εισήγαγε φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Με επέκταση του αγωγού αυτού, το αέριο θα μεταφερόταν και στην Ευρώπη. Η δήλωση του Ρώσου πρωθυπουργού Ντιμίτρι Μεντβέντεφ ότι ενδέχεται να δεχτούν πλήγμα κάποια κοινά σχέδια, λογικά, σχετίζονται μεταξύ άλλων και με τον αγωγό «Turkish Stream».

Η πολιτική διάσταση αφορά σε πρώτο πλάνο στοιχεία που πηγάζουν από την κατάσταση στη Συρία. Το ενδεχόμενο να ενισχύσει τις σχέσεις της η Ρωσία με τους Κούρδους της Συρίας, είναι μία από τις ανησυχίες που εκφράζονται από χτες στην Τουρκία. Λόγω της σχέσης όμως κυρίως των Κούρδων της Συρίας με αυτούς της Τουρκίας και τη συγγένεια της κουρδικής οργάνωσης στην Τουρκία (ΡΚΚ) με αυτήν στη Συρία (PYD), οι συνέπειες θα είναι σημαντικές.

Επιπρόσθετα ο Πούτιν αποκτά ένα νέο χαρτί, με δεδομένο το γεγονός ότι η περιοχή της Λαττάκειας την οποία βομβαρδίζουν τις τελευταίες μέρες οι Ρώσοι είναι αυτή στην οποία υπάρχουν δυνάμεις της «Αλ Νούσρα». Πρόκειται για το παρακλάδι της «Αλ Κάιντα» στη Συρία. Οι δυνάμεις όμως της «Αλ Νούσρα στη Λαττάκεια» αποτελούνται στην πλειοψηφία τους από Τσετσένους ισλαμιστές και λιγοστούς Τουρκομάνους.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δηλώνει πλέον δημοσίως, όπως έκανε χτες, «και τι έγινε αν στείλαμε όπλα στους Τουρκομάνους…». Αυτοί οι λιγοστοί Τουρκομάνοι (το μεγαλύτερο μέρος των Τουρκομάνων της Λαττάκειας έχουν ήδη καταφύγει στην Τουρκία, όπως επίσης ο ίδιος ο Ερντογάν δήλωσε σήμερα) είναι μαζί με τους Τσετσένους, η δύναμη της «Αλ Νούσρα». Συνεπώς ο Πούτιν αποκτά ξαφνικά το εξής χαρτί: Αν η Τουρκία δηλώνει δημοσίως ότι στέλνει όπλα σε μια δύναμη, σε χώρα που βρίσκεται σε εμφύλιο και συγκεκριμένα σε μια ισλαμιστική οργάνωση, τότε πώς μπορεί να διαμαρτυρηθεί αν κάποιοι ενισχύσουν πολιτικά ή υλικά το ΡΚΚ το οποίο χαρακτηρίζει «τρομοκρατική οργάνωση» , όπως τρομοκρατικές οργανώσεις είναι στη Συρία το «Ισλαμικό Κράτος» και η «Αλ Νούσρα».

Αυτό το χαρτί δεν αφορά ίσως το ενδεχόμενο να στηρίξει η Ρωσία το ΡΚΚ, αλλά την προοπτική να εκμεταλλευτεί η Ρωσία το επιχείρημα αυτό σε διεθνή φόρα. Όπως ενδεχομένως μπορεί να κάνει συμβάλλοντας στην αποκάλυψη και στοιχείων σχετικά με την εμπλοκή της Τουρκίας στο λαθρεμπόριο πετρελαίου του «Ισλαμικού Κράτους».

ΠΗΓΗ