Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάτερων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Σύνοδου

Ἡ Ἱερά Εὐαγγελική περικοπή πού θ’ ἀκούσουμε στούς ναούς μας τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πατέρων, εἶναι συγκλονιστική καί πολύ ἀποκαλυπτική. Εἶναι ἕνα τμῆμα ἀπό τήν μεγάλη ἀρχιερατική προσευχή, τήν ὁποία ἀπευθύνει πρός τόν Πατέρα, ὁ Κύριος Ἰησοῦς, κατά τήν μοναδική νύχτα τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου. Ὁ Ἰησοῦς Χρηστός, ὡς μέγας Ἀρχιερέας, ἀναφέρει πρός τόν Πατέρα τήν ὁλοκλήρωση τοῦ Λυτρωτικοῦ του ἔργου.

Ὁπωσδήποτε, εἶναι ἀνάγκη νά μελετήσει ὁ καθένας μόνος καί μέσα σέ ἀτμόσφαιρα πνευματικῆς κυρίως ἡσυχίας, τό θαυμάσιο αὐτό κείμενο. Στήν προσευχή αὐτή ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, παρακαλεῖ τόν Πατέρα νά διαφυλάξει τούς πιστούς ὥστε νά παραμένουν ἑνωμένοι μαζί Του καί μεταξύ τους, ὅπως εἶναι ὁ Υἱός μέ τόν Πατέρα. «… Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτούς ἐν τῷ ὀνόματί σου ὤ δέδοκας μοί, ἴνα ὦσιν ἐν καθώς ἠμεῖς» (Ἰωάν. Ἰζ’ 11). 

Λόγια ἄκρως ἀποκαλυπτικά πού ἀποδεικνύουν ἐκτός τῶν ἄλλων ὅτι ἡ κορυφή τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς, δέν εἶναι παρά ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τοῦ ἀδελφούς, ἡ ὁποία βεβαίως προσφέρεται διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. 

Ἀλλ’ ἄς σταθοῦμε γιά λίγο στά λόγια αὐτά τοῦ Λυτρωτοῦ, καί νά δοῦμε πῶς ἀκριβῶς δέχονται τόν λόγο αὐτό, πῶς τόν ἑρμηνεύουν καί πῶς ζοῦν αὐτή τήν πραγματικότητα οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καί στήν συνέχεια οἱ ἅγιοι πατέρες μας, οἱ ὁποῖοι, λόγω τῆς....

 ἀποστολικῆς διαδοχῆς, διδαχῆς καί ἐμπειρίας, καθίστανται καί οἱ αὐθεντικοί φορεῖς τῆς ἑρμηνείας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, μέσα στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. 

Ὅταν ὁ Χριστός λέει «ἴνα ὦσιν ἐν», γιά ποιούς μιλάει; Γιά τούς Ἀποστόλους, βεβαίως, κατ’ ἀρχάς, ἀλλά καί γιά ὅλους τους πιστούς, ἕως τό τέλος τῶν αἰώνων πού θά πιστεύουν στήν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ, καί θά ἀποτελοῦν τά συνειδητά μέλη τοῦ Σώματός Του. 

Παρακαλεῖ τόν Πατέρα νά γίνουν ἕνα «ἴνα ὦσιν ἐν»! 

Ἄς προσέξουμε ὅμως. Δέν λέει «εἰς», δηλ. ἕνας, ἀλλά τονίζει τήν λέξη «ἐν», δηλ. νά γίνουν ὄχι ἕνας ἀλλά ἕνα! 

Πῶς ὅμως ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι «ἕν»; Τήν ἀπάντησή μας τήν δίνουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες οἱ ὁποῖοι ἔχουν τήν ἐμπειρία τοῦ φωτισμοῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλά καί τῆς θεώσεως! 

Ὁ Πατήρ, Ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, εἶναι ἑνωμένοι εἰς «ἕν», σέ ἕνα δηλαδή, κατά τήν δόξαν (ἐνέργειαν) καί κατά τήν οὐσίαν.

Κατά τίς ὑποστάσεις ὅμως, δηλ. τά πρόσωπα, δέν ταυτίζονται.

Κάθε πρόσωπο, εἶναι διαφορετικό. 

Τά κοινά στήν Ἁγία Τριάδα εἶναι ἡ οὐσία καί ἡ φυσική ἐνέργεια τῆς οὐσίας (δηλ. ἡ δόξα). Καί κατά τί εἶναι «ἕν» ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, μέ τό ὁποῖο «ἕν» καί ἐμεῖς θά γίνουμε ἕνα; Δηλ. καί μεταξύ μας καί μέ τήν Ἁγία Τριάδα; Ποιό θά εἶναι αὐτό τό κοινό γνώρισμα; Εἶναι τό «ἕν» κατά τήν «δόξαν». Δηλ. κατά τήν κοινή ἐνέργεια τῶν τριῶν προσώπων τοῦ Θεοῦ!

Ὅπως ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι ἕνα κατά τήν δόξαν, διότι ἔχουν κοινή τήν δόξαν, ἔτσι κι ἐμεῖς θά γίνουμε «ἕνα», ὅταν ὅλοι μας μεθέξουμε αὐτῆς τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὅλοι μας, ἤ ὅσοι καταστοῦν ἄξιοι, γίνουν μέτοχοί της χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δηλ. τοῦ Ἀκτίστου Φωτός! 

Διότι, ὅπως μᾶς ἑρμηνεύουν οἱ Ἅγιοί της Ἐκκλησίας μας, πού ἔζησαν αὐτές τίς θεῖες καταστάσεις, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος «δοξάζεται», τότε γίνεται κοινωνός τῆς ἀκτίστου δόξης τοῦ Θεοῦ, ὅποτε ἑνώνεται καί μέ τήν Ἁγία Τριάδα ἀλλά καί μέ ὅσους ὁμοδόξους συνανθρώπους τοῦ ἐκείνη τή στιγμή εἶναι ἑνωμένοι καί ἐκεῖνοι, μέ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ! 

Αὐτή εἶναι ἡ Πατερική καί Ὀρθόδοξη ἑρμηνεία τοῦ συγκεκριμένου λόγου τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. 

Ὅμως, ὅσοι ἔχουν ἀποκόψει τήν ζωή τους ἀπό τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καί τήν ἐμπειρία τῶν Ἁγίων, εἶναι ἀδύνατον νά κατανοήσουν καί κυρίως νά βιώσουν τίς ἀλήθειες αὐτές. 

Ἀκριβῶς στήν πλάνη αὐτή τῆς ἀποκοπῆς ἀπό τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἔπεσε καί ὁ αἱρεσιάρχης Ἄρειος, μέ ἀποτέλεσμα νά καταντήσει ἐκεῖ πού κατάντησε, δηλ. ν’ ἀρνηθεῖ τήν Θεότητα τοῦ Λόγου. Νά ἀρνηθεῖ τό Ὁμοούσιόν του Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί νά κηρύττει τήν βλασφημία ὅτι ὁ Λόγος εἶναι κτίσμα καί δημιούργημα τοῦ Πατρός. Δηλ. ὅτι κάποτε δέν ὑπῆρχε. Αὐτό ὅμως ἀποτελεῖ φοβερή αἵρεση μέ ἀποτέλεσμα νά ἀδυνατεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἔχει τήν λύτρωση καί τήν σωτηρία του. Τό πόσο δέ ταλάνισε ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία ἀλλά καί τό Ἔθνος, καί πόσες ἀστήρικτες ψυχές ὁδήγησε στήν ἀπώλεια ὁ δυσεβέστατος Ἄρειος, τοῦτο τό διαπιστώνουμε καί μέσα ἀπό τήν ἴδια τήν ἱστορική πραγματικότητα. 

Ἐπιβάλλεται ἐπίσης, στήν ἀναφορά μᾶς αὐτή, νά προσθέσουμε καί νά τονίσουμε, εὐλογημένοι ἀδελφοί, ὅτι οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας, τόσο στήν Ἅ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (Νίκαια τῆς Βιθυνίας 325 μ.Χ.), ὅσο καί στίς μετέπειτα, βεβαίως Οἰκουμενικές Συνόδους, δέν ἐξέφρασαν καί δέν παρουσίασαν μία νέα πίστη ἡ ὁποία δέν ὑπῆρχε δῆθεν ἕως ἐκείνη τή στιγμή. Οἱ πατέρες καί οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι, δέν βελτιώνουν τήν πίστη. Δέν προσθέτουν δηλ.νέα πράγματα, νέες ἀλήθειες πού δέν ὑπάρχουν ἐξ’ ἀρχῆς στήν Ἐκκλησία ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Ἁπλῶς, τήν ἤδη ὑπάρχουσα πίστη πού μᾶς ἀποκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός ἅπαξ (Ἰούδα 3), αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἴδια πίστη, κατά τίς ἀνάγκες καί τίς περιστάσεις πού προκύπτουν ἀπό τίς αἱρέσεις, τήν διευκρινίζουν καί ταυτοχρόνως ἐπιβεβαιώνουν τήν ἐμπειρία τῆς Πεντηκοστῆς. Τήν ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού βιώνουν οἱ ἴδιοι ὡς θεούμενοι στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἀκριβῶς δέ ἐπειδή οἱ Πατέρες εἶχαν αὐτή τήν κοινή ἐμπειρία, εἴτε τοῦ φωτισμοῦ, εἴτε τῆς θεώσεως, γι’ αὐτό καί ὅλοι τους εἶχαν καί φυσικά ἔχουν (ὅσοι βρίσκονται στίς καταστάσεις αὐτές) τήν ἴδια ἀντίληψη γιά τήν ἀλήθεια καί τήν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, καί ἀποδίδουν ὅλοι τους τήν ἴδια ἑρμηνεία στόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ταυτοχρόνως συμφωνοῦν καί στά βασικά δογματικά κείμενα τῶν προηγουμένων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀφοῦ ἡ ἐμπειρία εἶναι κοινή! 

Ἀντιθέτως, ὅσοι ἀρνοῦνται τήν ζωή πού προσφέρει τό Ἅγιον Πνεῦμα στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ (Ὀρθοδοξία), εἶναι ἀδύνατον νά κατανοήσουν ὀρθά τήν Ἁγία Γραφή. (Τραγικό παράδειγμα, ὁ ἴδιος ὁ Ἄρειος πού καταδικάζεται ἀπό τούς πατέρες τῆς Ἅ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου). Μπορεῖ μέν ὅσοι ἀρνοῦνται  αὐτή τήν  εὐλογημένη καί σωστική ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας,νά κρατοῦν στά χέρια τούς τήν Ἁγία Γραφή (ἀλήθεια, ποῦ τήν βρῆκαν καί ἀπό ποῦ τήν πῆραν; Ἀναπάντητο ἐρώτημα γιά τούς ἐκτός Ἐκκλησίας), ὅμως, παραμένει γι’ αὐτούς ἕνα βιβλίο ἀνερμήνευτο καί ἑπτασφράγιστο. Γι’ αὐτό καί καταντοῦν στό νά διαστρέφουν τό περιεχόμενο τῆς Γραφῆς καί τελικῶς νά θέτουν τούς ἑαυτούς τούς ἐκτός της Κιβωτοῦ τῆς Σωτηρίας.

Εἶναι δέ γνωστό ὅτι ὅσοι παρέμειναν ἐκτός Κιβωτοῦ, τελικῶς χάθηκαν, παρά τά χαρίσματα καί τίς ἱκανότητές τους. 

Ἀγαπητοί μου. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἅ΄ Οἴκ. Συνόδου τῶν ὁποίων τήν ἱερά μνήμη ἑορτάζουμε, μᾶς διασαλπίζουν ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων μία μεγάλη ἀλήθεια κι ἕνα σωτηριῶδες μήνυμα. Καί ποιό εἶναι αὐτό; Νά γίνουμε συνειδητά μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί νά γνωρίσουμε  τήν Ἁγία μας Ὀρθοδοξία. Ὄχι μόνο θεωρητικά, ἀλλά κυρίως ἐμπειρικά, τό ὁποῖο σημαίνει, νά ἀξιωθοῦμε διά τῆς καθάρσεως καί τοῦ Θείου φωτισμοῦ, ὁ οὐράνιος Πατέρας μας, νά πραγματοποιήσει καί σέ μᾶς τό αἴτημα τῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ «Τήρησον αὐτούς... ἴνα ὦσιν ἐν». 

Καί ἄς γνωρίζουμε ὅτι: «Ὅσοι ἀνεβαίνουν τά σκαλοπάτια τῆς Ἐκκλησίας, τ’ ἀνεβαίνουν ὄχι γιά νά ἀλλοιώσουν, ἀλλά γιά ν’ ἀλλοιωθοῦν. Ὄχι γιά νά μεταβάλλουν, ἀλλά γιά νά μεταβληθοῦν. Ὄχι γιά νά ἀφομοιώσουν, ἀλλά γιά ν’ ἀφομοιωθοῦν καί ν’ ἁγιαστοῦν». Γένοιτο.  

Ἀδελφοί, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ – ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!

 Αρχ. π. Ἰωήλ Κωνστάνταρος

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr