Χάνει το “παιχνίδι” στη Μέση Ανατολή η Τουρκία....

Τον τελευταίο χρόνο, η τουρκική εξωτερική πολιτική έχει κάνει στροφή 180^ο. Αντί να αντιπαρατίθεται στην Ουάσιγκτον σε μια σειρά από ζητήματα, η Άγκυρα αγκάλιασε την συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, συνεργαζόμενη στενά με την Αμερική κυρίως σε ζητήματα Μέσης Ανατολής, όπως είναι οι εξελίξεις στο Ιράν και στη Συρία.  Τι άλλαξε λοιπόν;

Πρώτον, και κυριότερο....
η Άγκυρα άρχισε να εκτιμά την αξία της εξωτερικής της πολιτικής. Αν τη δούμε από την Δύση, η Τουρκία είναι στην Ανατολή, ενώ για την Ανατολή, η χώρα είναι στη Δύση.

Από το 2000, η εξωτερική πολιτική που ακολούθησε η Άγκυρα, απομακρυνόμενη από την Δύση, άλλαξε την διεθνή θέση της, που ήταν και μοναδική.

Η χώρα μπήκε σε φάση ψυχρών σχέσεων με τις ΗΠΑ, στρεφόμενη προς την Μ. Ανατολή, όπου έλπιζε να μετατραπεί σε κυρίαρχη δύναμη. Αυτή της όμως η μεταστροφή, δεν την κατέστησε ισχυρή δύναμη όπως θα ήθελε.

Για παράδειγμα, η Σ. Αραβία, και οι άλλες χώρες του Κόλπου, χρειάζονταν ένα αντίβαρο απέναντι στο Ιράν. Για αυτές τις χώρες, μια Τουρκία απομονωμένη από το ΝΑΤΟ και την Ουάσιγκτον, θύμιζε περισσότερο μια πλούσια Υεμένη, ένα εύπορο δηλαδή μουσουλμανικό κράτος, χωρίς καμιά προστιθέμενη αξία από πλευράς ασφάλειας. Μάλιστα, η τουρκική στρατηγική άρχισε να διαβρώνει ακόμη και το εθνικό της κύρος, παρόλο που στην αρχή ήταν αρεστή στον λαό της.

Τελικά, η Τουρκία συνειδητοποίησε ότι η στρατηγική της αξία στη Μ. Ανατολή, δεν βασίζεται στο ότι αποτελεί μια μουσουλμανική δύναμη, τέτοιες υπάρχουν πολλές, αλλά στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, στην πρόσβαση της στην ισχύ και στη τεχνολογία του ΝΑΤΟ και στην δυνατότητά της να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τους Ευρωπαίους.

Αυτή η συνειδητοποίηση αποτέλεσε  και τον καταλύτη για την πλήρη μεταστροφή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Μάλιστα, τον Σεπτέμβριο του 2011, η χώρα αποφάσισε να ενταχτεί στα πυραυλικά σχέδια του ΝΑΤΟ.

Πρόκειται για μια σημαντική στρατηγική εξέλιξη της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ο ψυχρός πόλεμος είναι αυτός που όριζε την ατζέντα του ΝΑΤΟ στον 20^ο αιώνα. Σήμερα είναι η πυραυλική του στρατηγική αυτή που ορίζει την αντίστοιχη ατζέντα.

Όπως τα μέλη του αποφάσισαν να υπερασπιστούν το ένα το άλλο από τον πάλαι ποτέ κομουνιστικό κίνδυνο, τώρα αποφασίζουν να κάνουν το ίδιο απέναντι σε μια νέα απειλή, αυτήν των βαλλιστικών πυραύλων που μπορεί να προέρχονται από την Ρωσία, το Ιράν, την Κίνα ή από αλλού.

Έτσι, η Τουρκία, συντασσόμενη με την Δύση, δείχνει το πόσο εκτιμά την σχέση της με αυτήν.

Για τους Σαουδάραβες, και τους υπόλοιπους στην περιοχή, η Τουρκία παύει να είναι μια πλούσια Υεμένη, και μετατρέπεται σε μια ισχυρή χώρα, όπως ήθελε εξ αρχής η Άγκυρα.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συντέλεσαν σε αυτή την αλλαγή στάσης. Ένας είναι οι σχέσεις που προέκυψαν μεταξύ Ερντογάν και Ομπάμα. Ο πρώτος θέλει να είναι αρεστός και ο Ομπάμα του ανταποδίδει, φερόμενος απέναντί του  με σεβασμό.

Παράλληλα, η αραβική άνοιξη αποκάλυψε τα όρια της μοναχικής πολιτικής της Τουρκίας στη Μ. Ανατολή. Για παράδειγμα, η συριακή εξέγερση απέδειξε ότι οι Τούρκοι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μια αστάθεια στην περιοχή, από μόνοι τους. Η χώρα απευθύνθηκε επανειλημμένα στο ΝΑΤΟ για βοήθεια στη συγκράτηση των συνεπειών της συριακής εξέγερσης, όπως για παράδειγμα η μαζική εισροή προσφύγων στα εδάφη της.

Πέραν τούτου, οι εξελίξεις στη Συρία μετέτρεψαν το Ιράν και την Τουρκία σε περιφερειακούς αντιπάλους. Η Άγκυρα στηρίζει την συριακή αντιπολίτευση, ενώ το Ιράν εξοπλίζει το καθεστώς του Άσαντ. Στις αρχές του αιώνα, η Τουρκία προσέγγισε το Ιράν, αλλά σήμερα απομακρύνεται από αυτό.

 Ένας ακόμη λόγος που θέλει να συνάψει ξανά στενές σχέσεις με την Δύση και  με το ΝΑΤΟ.

Η νέα εξωτερική πολιτική της Τουρκίας προσφέρει στο Ισραήλ μια μοναδική ευκαιρία. Οι Ισραηλινοί θα πρέπει  να ξεπεράσουν την παράλυση των σχέσεών τους με την Τουρκία, που τελικά καταλήγει σε μια απλή συγνώμη για το αιματηρό περιστατικό με τον στολίσκο της Γάζας το 2010.

Η Άγκυρα επίσης επιθυμεί να τα ξαναφτιάξει με το Ισραήλ, επειδή η διεθνής της επιρροή θα αυξηθεί αν ο Ερντογάν μπορεί ανά πάσα στιγμή να σηκώνει το τηλέφωνο και να μιλάει με οποιονδήποτε παγκόσμιο ηγέτη, συμπεριλαμβανομένου και αυτού του Ισραήλ. Αυτή λοιπόν, είναι η τρέχουσα τουρκική λογική.

latimes.com

Απόδοση: S.A.

ΠΗΓΗ