Ισορροπία τρόμου για την ευρωζώνη

Πυκνώνουν ανησυχητικά τα μαύρα σύννεφα πάνω από την ευρωζώνη. Ούτε η τελευταία Σύνοδος Κορυφής ούτε οι παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με φτηνά δάνεια σχεδόν μισού τρισ. ευρώ στο σύνολο σχεδόν των ιδιωτικών τραπεζών μπόρεσαν να διαλύσουν τους υπαρξιακούς φόβους για τη μοίρα του κοινού νομίσματος.

Τις απαισιόδοξες προοπτικές όχι πια για το οικονομικό, αλλά για το πολιτικό και κοινωνικό μέλλον της Ευρώπης, ενισχύει η....
εμφανής διαχειριστική ανεπάρκεια του διδύμου Μερκοζί (που θα συναντηθούν σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Dow Jones στις 9 Ιανουαρίου στο Βερολίνο) αλλά και η διάχυτη εντύπωση ότι αγγίζουν τα όριά τους οι δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να απορροφά τους κραδασμούς. «Πλέον επικρατεί ανησυχία για την έκθεση της ΕΚΤ στην ευρωζώνη σε περίπτωση χρεοκοπίας κάποιας χώρας, που θα προκαλέσει και τραπεζικό ντόμινο», δήλωσε ο Γενς Κράμερ, οικονομολόγος της NordLB.

Πράγματι, ο ισολογισμός της ΕΚΤ «φούσκωσε» στα 2,73 τρισ. ευρώ με τον τριετή δανεισμό-μαμούθ 490 δισ. προς τις εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης και αναμένεται να διογκωθεί ακόμη περισσότερο με μια ανάλογη μεγα-δημοπρασία στις 29 Φεβρουαρίου. Αν φυσικά υπάρχει ως τότε η ευρωζώνη όπως την ξέρουμε, πράγμα που δεν είναι 100% σίγουρο. Η τελευταία εβδομάδα του χρόνου ήταν εξαιρετικά δυσοίωνη για το ευρώ, που έπεσε κάτω από το ψυχολογικό όριο του 1,30 δολαρίου και σημείωσε ιστορικό αρνητικό ρεκόρ ισοτιμίας έναντι του γεν (1: 100,72).

Τις προηγούμενες μέρες ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς προλείανε με την αρθρογραφία του το έδαφος για τη «συντέλεια» του άλλοτε κραταιού νομίσματος και ο επικεφαλής της Pimco, δηλαδή του μεγαλύτερου κεφαλαίου διαχείρισης κρατικών ομολόγων παγκοσμίως, έδωσε 33% πιθανότητες σε μια ευρωζώνη 9 κρατών το 2012.

Οταν όμως η Ελβετίδα σύμβουλος της Μέρκελ και μια από τις «πέντε σοφούς» της γερμανικής οικονομίας, Μπέατρις Βέντερ ντι Μάουρο, φτάνει στο σημείο να μην αποκλείει κατάρρευση του ευρώ και διάλυση της ευρωζώνης, σημαίνει ότι όλα τα σενάρια βρίσκονται στο τραπέζι.

Η Ντι Μάουρο πρόβλεψε ύφεση και αύξηση της ανεργίας στη Γερμανία το 2012, προτείνοντας ως λύση τη σκληρή εφαρμογή του Δημοσιονομικού Συμφώνου από τα χρεωμένα κράτη. Οι δηλώσεις της ως μέλους του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων της γερμανικής κυβέρνησης δείχνουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το κονκλάβιο του Βερολίνου έχει αποφασίσει να θέσει σε καθεστώς «αυστηρής ελεγχόμενης πτώχευσης» την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, ίσως και άλλες χώρες, προκειμένου να διασωθεί η «γερμανική περιφέρεια».

Αφενός, η ίδια η Ντι Μάουρο αναφέρθηκε ανοιχτά στο παραπάνω ενδεχόμενο, μιλώντας στη «Μπιλντ» και, αφετέρου, το πρακτορείο Ρόιτερς μετέφερε άποψη κυβερνητικών πηγών του Βερολίνου, ότι το κλειδί στο ταμείο των υπερχρεωμένων χωρών πρέπει να το κρατάει αποκλειστικά η Γερμανία. Αυτό θα γίνει με τη μεταφορά σε ένα ξεχωριστό ταμείο βοήθειας των κεφαλαίων που δεν έχουν αντληθεί από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία. Επομένως, όποια χώρα ζητάει λεφτά, θα πρέπει να αποδεικνύει ότι εφαρμόζει κατά γράμμα το «πρόγραμμα διάσωσης».

Το παραπάνω σχέδιο μάλλον θα πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στην επόμενη σύνοδο του Γιούρογκρουπ, στις 23 Ιανουαρίου, και στη Σύνοδο Κορυφής στις 30 του μηνός. Ισως γι’ αυτό ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι δήλωσε ότι βιάζεται ως τότε να εφαρμόσει το «δεύτερο πακέτο αναπτυξιακών μέτρων», ικετεύοντας σχεδόν την ιταλική κοινωνία να μην εκραγεί!

Την «αξιακή καθίζηση» του ευρώ και των χωρών της ευρωζώνης φαίνεται πως προεξοφλούν ισχυροί διεθνείς παίκτες, που οργανώνονται κατάλληλα είτε για να προφυλαχτούν είτε για να επωφεληθούν.

Π.χ. ο επενδυτικός οίκος Forex διέρρευσε ότι ελβετικό επενδυτικό σχήμα, που δεν κατονομάστηκε, έσπευσε να μετατρέψει σε δολάρια μεγάλο όγκο των αποθεματικών του σε ευρώ. Παράλληλα, οι «Financial Times» αποκάλυψαν πως οι μεγάλες ιαπωνικές τράπεζες ετοιμάζονται να αγοράσουν φτηνά μερίδια ευρωπαϊκών τραπεζών, που δέχονται σοβαρές πιέσεις στο ενεργητικό τους. Ηδη ο όμιλος Sumitomo Mitsui αγόρασε ενεργητικά αξίας 590 εκατ. ευρώ της Bank of Ireland με έκπτωση 15%.

 Σενάρια απόλυτης καταστροφής από τους «Financial Times»

Με αφορμή τη ζοφερή εικόνα της ευρωζώνης, ο αρθρογράφος των «Financial Times», Βόλφγκανγκ Μινχάου, φοβάται κατακερματισμό της Ευρώπης μέσα σε βία και πολιτικό εξτρεμισμό. Το ιστορικό προηγούμενο που έχει στο μυαλό του είναι ο 30ετής πόλεμος (1618-1648) ανάμεσα σε Προτεστάντες και Καθολικούς, που κατέστρεψε την κεντρική Ευρώπη και επεκτάθηκε σε Γαλλία και Σκανδιναβία.
«Σήμερα η αύξηση της γερμανικής ισχύος και η κρίση της ευρωζώνης, που πυροδοτήθηκε από τη δημοσιονομική κατάρρευση μιας μικρής χώρας της περιφέρειας (σ.σ.: Ελλάδα) προκάλεσε ευρύτερη οικονομική αντιπαλότητα μεταξύ του Προτεσταντικού βορρά και του Καθολικού/Ορθόδοξου νότου. Η παλαιότερη αντιπαλότητα της Βρετανίας με όλους τους υπόλοιπους εμπόδισε την εξεύρεση λύσης», επισημαίνει ο αρθρογράφος των «F.T.».

Τρία είναι κατά τη γνώμη του τα πιθανά σενάρια: 1) Πολιτική ένωση, που θα οδηγήσει σε αποδυνάμωση της δημοκρατίας και κατά συνέπεια αστάθεια (σ.σ.: είναι η λύση που προκρίνει ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ) 2) Λιτότητα επιβεβλημένη από τη Γερμανία, με αποτέλεσμα πολιτικό εξτρεμισμό και αστάθεια 3) Διάσπαση της ευρωζώνης ή και της Ε.Ε., που στην καλύτερη περίπτωση θα ξαναφέρει την Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Eως τον Μάρτιο κρίνεται το μέλλον της Ελλάδας

Μαρτυρικοί θα είναι οι επόμενοι μήνες και για την Ελλάδα, που θα κληθεί να δώσει γην και ύδωρ για το νέο μεγα-δάνειο των 89 δισ. ευρώ, με άμεση πλέον την απειλή χρεοκοπίας. Τα πάντα θα κριθούν ως τον Μάρτιο, οπότε λήγουν μεγάλα πακέτα ελληνικών ομολόγων.

Ωστόσο τα σταθερά υψηλά επιτόκια 10ετών ομολόγων της Ιταλίας (7%) , οι «μαύρες» προβλέψεις του νέου Ισπανού υπουργού Οικονομικών, τα υψηλά ελλείμματα της Πορτογαλίας παρά την πιστή εφαρμογή του Μνημονίου και η εκπαραθύρωση της (εκτός ευρωζώνης) Ουγγαρίας από τις αγορές, επειδή αρνείται να υποκύψει στους όρους Ε.Ε. και ΔΝΤ είναι απλές μεν ψηφίδες, αλλά απολύτως ενδεικτικές μιας Ευρώπης υπό διάλυση.

 Γιάννης Παπαδάτος στον “Τύπο της Κυριακής”

ΠΗΓΗ