ΤΟ ΙΠΠΙΚΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ

Όταν εξιστορείται η επανάσταση του 1821 στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες ο Ιερός Λόχος κυριαρχεί στις αφηγήσεις για το στρατό του πρίγκιπα Υψηλάντη. Το γεγονός ότι οι επαναστάτες διέθεταν ιππικό είναι άγνωστο στους περισσότερους. Κι όμως, το ιππικό έπαιξε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα της επανάστασης στη Μολδοβλαχία.Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν αξιωματικός του Ιππικού.
Υπηρέτησε στο ιππικό της φρουράς του Τσάρου. Από τη στολή που φορά σε πίνακες που βρίσκονται στη Ρωσία συμπεραίνουμε ότι
ανήκε στους Κοζάκους της Τσαρικής Φρουράς. Οι Κοζάκοι πολεμούσαν ως λογχοφόροι ιππείς και εκτελούσαν αποστολές ελαφρού ιππικού που περιλάμβαναν συνοδείες προσώπων και φαλάγγων, ενέδρες, αναγνωρίσεις και επιδρομές.
Οι Κοζάκοι ήταν δημοφιλείς στη Ρωσία και έτσι όταν ο Ναπολέοντας εισέβαλε στα 1812 πολλά εθελοντικά συντάγματα ιππικού της Ρωσικής Εθνοφυλακής ονομάστηκα Κοζάκοι Ο Υψηλάντης τέθηκε επικεφαλής των «Εθελοντών Κοζάκων της Αγίας Πετρούπολης». Η μονάδα σύμφωνα με μια γκραβούρα του Jügel Wolf φορούσε μαύρη στολή και νεκροκεφαλές στο πηλήκιο και τον τελαμώνα του ξίφους. Η μονάδα διακρίθηκε στη μάχη
της Δρέσδης όπου ο Υψηλάντης απώλεσε και το χέρι του. Μέτα από αυτό διορίστηκε υπασπιστής του τσάρου και τιμητικά έφερε την μαύρη στολή, της αποστρατευμένης μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους, μονάδας

Όταν ο Υψηλάντης ανέλαβε την Αρχή της Φιλικής Εταιρίας προσπάθησε να οπλίσει το στράτευμά του από τα αποθέματα που οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν για τη στήριξη των φιλικών προς αυτούς Γερμανικών κρατιδίων της εποχής ή για την πρόκληση ταραχών στα Βαλκάνια με σκοπό την εξασθένηση της Τουρκίας. Μαζί με τον Ιερό Λόχο και τον ουλαμό πυροβολικού ο Yψηλάντης σχημάτισε ένα σώμα από 12 αρχικά λογχοφόρους ιππείς με διοικητή τον Καραγιώργη. Οι πηγές εποχής τους ονομάζουν ουλάνους αλλά το πιθανότερο είναι ότι η στολή τους θα θύμιζε περισσότερο τη στολή των «Εθελοντών Κοζάκων της Αγίας Πετρούπολης». Είναι δύσκολο να δεχτούμε ότι η συγκέντρωση των εθελοντών και η προμήθεια τόσου υλικού έγιναν χωρίς την ανοχή της Ρωσσικής μυστικής αστυνομίας (Οχράνκα).

Επίσης ένας ακόμα μεγαλύτερος αριθμός ιππέων προσκολλήθηκε στον επαναστατικό στρατό με το ξέσπασμα των συγκρούσεων. Πρώτα εβδομήντα ουλάνοι διοικούμενοι από τον Γκορνόβσκυ και κατόπιν μια ίλη 260 Κοζάκων μαζί με δώδεκα Τατάρους της Κριμαίας. Δεν αποκλείεται όλοι αυτοί οι άντρες να μην έφεραν τα τσαρικά εμβλήματα αλλά οι ρωσικές στολές και οπλισμός σίγουρα θα έκαναν τους Οθωμανούς να υποψιάζονται Ρωσική ανάμειξη. Οι ουλάνοι έφεραν μπλε στολές με κόκκινα επιρράματα στα μανίκια και το λαιμό ενώ οι Κοζάκοι αντί στολής μάλλον τα παραδοσιακά τους φαρδιά παντελόνια και γούνινους σκούφους.

Θεωρείται μάλλον απίθανο ότι όλοι αυτοί ιππείς θα διέφευγαν της προσοχής των τσαρικών συνοριακών στρατευμάτων που μπορούσαν να τους απαγορεύσουν την διέλευση. Οι Ρώσοι συνοροφύλακες έκαναν τα «στραβά μάτια», πιθανόν κατόπιν εντολής. Ενώ οι ουλάνοι του ρωσικού στρατού ήταν τακτικά στρατεύματα οι Κοζάκοι και οι Τάταροι δεν φημίζονταν για την πειθαρχία τους Είναι πιθανό ότι πολλές από τις ακρότητες που αποδίδονται στο στρατό του Υψηλάντη να οφείλονται σε αυτούς

Οι ιππείς του Υψηλάντη έφεραν σαν κύριο όπλο τους τη λόγχη. Στα μέσα του 17ου αιώνα η λόγχη είχε εξαφανιστεί σαν όπλο ιππέων στην Ευρώπη εκτός από την Πολωνία. Όταν το όπλο των λογχοφόρων ανασυστάθηκε στους Ευρωπαϊκούς στρατούς το 19ο αι. η στολή των μονάδων βασίστηκε πάνω στην πολωνική αμφίεση. Οι μάζα των λογχοφόρων είχε αποτελέσματα εναντίον ιππικού αλλά αν η κρούση απορροφήτω από τον εχθρό, οι λογχοφόροι μειονεκτούσαν στην σύγκρουση ιππέα προς ιππέα. Σε ρόλο όμως ελαφρού ιππικού και ακροβολιστών η λόγχη ήταν θανάσιμο όπλο. Με τη λόγχη οι Κοζάκοι εκμηδένισαν τους Γάλλους κατά την υποχώρηση του Ναπολέοντα από τη Ρωσία. Η λόγχη απαιτούσε λιγότερο χρόνο εκμάθησης από το ξίφος και ήταν κατάλληλη για τα πρόχειρα συγκροτημένα τμήματα επαναστατών.

Στο σώμα Καρπενησιώτη η δράση των ιππέων ήταν κυρίως οι συγκρούσεις με τουρκικές περιπόλους και παρεμπόδιση των Οθωμανών ανιχνευτών και αγγελιαφόρων. Ο αγώνας είναι ανισος γιατί η αριθμητική υπεροχή των Οθωμανών είανι συντριπτική. Κάποιοι ιππείς διοικούμενοι από τον Ηλία Μύγκλερη διακρίθηκαν σώζοντας μια σχεδία με πρόσφυγες κατά την υποχώρηση του σώματος Καρπενησιώτη από το Γαλάτσι. Τελικά τα τμήματα αυτά διαλύθηκαν όταν πέρασαν στο Ρωσσικό έδαφος μετά τη μάχη του Σκουλενίου. Στο Δραγατσάνι ο μοιραίος Καραβιάς οδήγησε Κοζάκους και τους Τατάρους σε άσκοπες επελάσεις εναντίον οχυρωμένων Οθωμανικών θέσεων και ανέτρεψε τα σχέδια του Υψηλάντη με αποτέλεσμα την καταστροφή του επαναστατικού στρατού και την διάλυση του Ιερού λόχου. Οι ξένοι ιππείς μαλλον διέφυγαν πίσω στη Ρωσσία καθώς η δυσμένεια του Τσάρου ήταν προτιμώτερη από τη μανία των Τούρκων.

Βιβλιογραφία
Ι. Κόκκινου «Ελληνική Επανάσταση» εκδόσεις Μέλισσα
Ι. Μελετόπουλου «Εικόνες Αγώνος» εκδόσεις Μέλισσα
Philip Haythornthwaite The Russian Army of the Napoleonic Wars (2) ISBN: 9780850457469
Philip Haythornthwaite The Napoleonic Source Book ISBN-10: 1854092871 ρ54092871


http://stefanosskarmintzos.wordpress.com

ΠΗΓΗ