Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής

07/01/2007

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
(Ἰω. α΄ 29-34)

Ἡ σημερινὴ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου ἀποτελεῖ τὴ συνέχεια τῆς χθεσινῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ. Γιατὶ στὴν εἰκόνα αὐτοῦ τοῦ γεγονότος, κεντρικὸ πρόσωπο καὶ κεντρικὸ ρόλο ἔχει καὶ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.
Ἐκεῖ στὴ βάπτιση ἑτοιμάζεται νὰ βαπτίσει τὸν Χριστό· ἐδῶ κηρύττει γι᾿ Αὐτόν. «Μετανοεῖτε... γιατὶ πλησίασε ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».

Χθὲς ὁ προφήτης Ἰωάννης βαπτίζει τὸν Μεσσία· ἐδῶ προδρομεῖ γι᾿ Αὐτόν. «Ἔρχεται μετὰ ἀπὸ ἐμένα Ἐκεῖνος, ποὺ εἶναι ἰσχυρότερός μου λόγω ἀξιώματός Του». Στὴ χθεσινὴ ἑορτὴ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ἐγγίζει μὲ δέος τὴν κεφαλὴ τοῦ Χριστοῦ· στὴ σημερινὴ ἑορτὴ ἀδυνατεῖ νὰ λύσει τὸν ἰμάντα τῶν ὑποδημάτων Του. Ἐκεῖ τέλος, θαυμάζει τὰ ἀνεξήγητα, ποὺ λαμβάνουν χώρα μπροστά του· ἐδῶ προσπαθεῖ νὰ ἑρμηνεύσει τὰ ὁρώμενα, καθὼς ἀρχίζουν νὰ ἀποκαλύπτονται μέσα στὴν ἀνθρώπινη ἱστορία.

«Καὶ ἐλάβαμε χάρη ἐπάνω στὴν ἄλλη χάρη· καὶ μετὰ τὴ χάρη τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἐλάβαμε καὶ τὴν χάρη τῆς υἱοθεσίας καὶ τῆς μακαρίας ζωῆς καὶ ὁλονὲν προστίθεται νέα ὑπεράφθονος χάρη σ᾿ ἐκείνη ποὺ προηγουμένως ἐλάβαμε...», λέγει μὲ ἔμφαση ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἔτσι, ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἀποτελεῖ κορυφαῖο βιβλικὸ πρόσωπο, τὸ ὁποῖο ἐγκωμιάστηκε ἀπὸ τὸ Θεὸ δύο φορές. Τότε στὴν ἐμφάνιση τοῦ Ἁγγέλου στὸν πατέρα του Ζαχαρία, ἀναγγέλοντας τὴ γέννησή του, ὅταν τοῦ ἀποκαλύπτει τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ ὅτι «θὰ εἶναι μεγάλος ἐνώπιον τοῦ Κυρίου». Καὶ ἡ δεύτερη φορὰ στὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ γι᾿ αὐτόν, ὅταν ἦταν στὴ φυλακή. «Μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἐγέννησαν μέχρι τώρα γυναῖκες, μεγαλύτερος κατὰ τὴν ἀξία προφήτης ἀπὸ τὸν Ἰωάννη τὸν βαπτιστὴ δὲν εἶναι κανείς...».

Οἱ δύο αὐτὲς ἐγκωμιαστικὲς ἀναφορές, ἡ μία στὴν ἀρχὴ καὶ ἡ ἄλλη στὸ τέλος τοῦ βίου του, καλύπτουν ὁλόκληρη τῆν ἁγία καὶ ἀσκητικὴ ζωή του. Σ᾿ αὐτὴ δὲ τὴ ζωὴ ὁ Προφήτης μας ἔρχεται «μὲ τὸ πνεῦμα καὶ τὴ δύναμη τοῦ προφήτου Ἠλία» κατὰ τὸν λόγο τοῦ Ἀγγέλου, γιὰ νὰ κατακαύσει ὅ,τι αἰσχρὸ καὶ ἄδικο καὶ νὰ ἑτοιμάσει «εὐθείας τὰς τρίβους...» τῶν ἀνθρώπων.

Ὁ προφήτης Ἰωάννης εἶναι ὁ μεγάλος καὶ τελευταῖος τῆς σειρᾶς τῶν Προφητῶν, μὲ τὸν ὁποῖο κλέινει ἡ περίοδος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Αὐτὸς δὲ ὁ ἴδιος εἶναι ἡ ἀρχὴ τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, ὡς ἀγγελία οὐράνια, πιστοποιώντας τὴν παγκόσμια ἔλευση τοῦ Χριστοῦ.

Ἔτσι, μ᾿ αὐτὸν ξεκινάει ἡ περίοδος τῆς Καινῆς Διαθήκης. «Ἀρχὴ τοῦ χαροποιοῦ μηνύματος περὶ τῆς ἐλεύσεως εἰς τὸν κόσμο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ... καὶ ἔγινε ὁ Ἰωάννης ἀρχὴ τοῦ Εὐαγγελίου μὲ τὸ νὰ βαπτίζει στὴν ἔρημο καὶ μὲ τὸ νὰ κηρύττει βάπτισμα μετανοίας...».

Λιπόσαρκος, ἐραστὴς τῆς ἀσκήσεως καὶ αὐτάρκης στὴν λιτότητα, μέσα στὴν ἀπόλυτη ἔνδεια. Βηματίζει συμβολικῶς, ὡς ἄνθρωπος ἑνὸς ἄλλου κόσμου, δεικνύει ἐντόνως καὶ παραστατικῶς τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος «θὰ βαπτίζει ὅλους μας εἰς τὸ διηνεκὲς μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα».

Προφήτης τῆς πραγματικῆς μετανοίας τῆς καρδιᾶς, ζῶντας καθημερινῶς στὸ χῶρο τῆς ἑρήμου καὶ βιώνοντας καθ᾿ ὁλοκληρία τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἔχει τὸ δικαίωμα τοῦ ἐλέγχου τῶν ἀνθρωπίνων ἁμαρτωλῶν πράξεων. «Μετανοεῖται, γιατί πλησίασε ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν...».

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης προδρομεῖ τὸν Μεσσία Χριστὸ καὶ ἀποκαλύπτει πὼς ἔρχεται ἀναζητώντας τὸν πλανόμενο. Αὐτὸν ποὺ ἐγκατέλειψε τὴν πατρικὴ ἐστία καὶ ἀνέστιος καὶ ξένος περιφέρεται σὲ χώρους ξένους καὶ ἔρημους.

Γι᾿ αὐτὴ τὴν ἀναζήτηση, ὁ ἱερὸς ὑμνωδὸς σημειώνει μὲ νόημα: «Κύριε μέχρι ἐμένα ἔφθασες· ἐμένα ζητώντας τὸν πλανηθέντα. Γι᾿ αὐτὴ τὴν μεγάλη καὶ πλούσια συγκατάβαση, ποὺ ἔκανες σὲ ἐμένα, σὲ δοξάζω Πολυέλεε». Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς ἦλθε στὸν κόσμο καὶ ἔφυγε ἀπ᾿ αὐτὸν ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ἄνθρωπος τῆς ἐρήμου καὶ τῆς ἀσκήσεως, ζώντας τὴ σιωπὴ καὶ βιώνοντας τὴν ἐσωτερικὴ προσευχὴ τῆς καρδιᾶς, δώρησε τὸν ἑαυτόν του σ᾿ ὅλους μας.

Νὰ κατανοήσουμε πὼς μέσα στὴ σιωπὴ καὶ τὴν προσευχὴ, ἀποκαλύπτεται ὁ Θεός. Μέσα στὴν μετάνοια καὶ τὸν αὐτοέλεγχο, βρίσκουμε τὸ ἄνοιγμα τῶν οὐρανῶν. Καὶ μέσα ἀπὸ τὴν καρτερία καὶ τὴν ὑπομονή, μεγαλύνεται τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ.

Ἀρχιμανδρίτου Νικηφόρου Πασσᾶ

http://www.gonia.gr/gonia.php?article=4042