O Άνταμ Σμιθ (16 Ιουνίου 1723 - 17 Ιουλίου 1790) ήταν Σκωτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος. Θεωρείται ένας απο τους πρωτοπόρους της πολιτικής οικονομίας και θεμελιωτής της σχολής των κλασικών οικονομικών.
Ένας απο τους κύριους εκπροσώπους του Σκωτσέζικου Διαφωτισμού, ο Σμιθ είναι συγγραφέας των έργων «Θεωρία των ηθικών συναισθημάτων» και «Μια έρευνα της φύσης και των αιτιών του πλούτου των εθνών», με το δεύτερο να αναφέρεται συνήθως απλά ως Ο Πλούτος των Εθνών και να θεωρείται ως το κύριο έργο του Σμιθ και η πρώτη νεωτερική εργασία πάνω στα οικονομικά.
Η απέχθεια του Σμιθ προς τις κυβερνήσεις και τις κρατικές παρεμβάσεις είναι ένα ακόμη από τα στοιχεία της φιλοσοφίας του, που τον έκαναν δημοφιλή ανά τους αιώνες. Η κριτική του μάλιστα προς τους κυβερνώντες έχει κάτι το ...αναρχικό.
Για τον Σμιθ, «οι βασιλείς και οι υπουργοί ...είναι οι μεγαλύτεροι σπάταλοι της κοινωνίας... Αν οι σπατάλες τους δεν καταστρέψουν το κράτος, αυτές των υπηκόων τους δεν θα το κάνουν ποτέ. Οι χώρες οδηγούνται σε πτώχευση όχι εξαιτίας των ιδιωτών, αλλά της κακοδιαχείρισης των δημόσιων πόρων από ανίδεους κυβερνήτες. «Τα μεγάλα έθνη δεν οδηγήθηκαν ποτέ σε πτώχευση από τους ιδιώτες, αλλά μερικές φορές εξαιτίας της δημόσιας σπατάλης και κακοδιαχείρισης. Ολα ή σχεδόν όλα τα δημόσια έσοδα, χρησιμοποιούνται στις περισσότερες χώρες από τα πιο αντιπαραγωγικά χέρια... Οι άνθρωποι αυτοί, μη παράγοντας τίποτα, ζουν από την παραγωγή της εργασίας άλλων ανθρώπων... Τα αντιπαραγωγικά αυτά χέρια ...μπορεί να ξοδέψουν τόσο μεγάλο μερίδιο από τα έσοδα και ως εκ τούτου να σφετεριστούν τα κεφάλαια των ιδιωτών, που προορίζονται για τη διατήρηση της παραγωγικότητας της εργασίας» («Πλούτος των εθνών», Βιβλίο ΙΙ, Κεφ. ΙΙΙ).
«Ο πολιτικός που θα προσπαθήσει να επιβάλει στους ιδιώτες με ποιον τρόπο πρέπει να εκμεταλλεύονται τα κεφάλαιά τους όχι μόνο αναμιγνύεται με κάτι που δεν είναι απαραίτητο, αλλά ιδιοποιείται μια εξουσία την οποία δεν θα την εμπιστευόταν κανείς ούτε σε ένα μόνο άτομο, αλλά ούτε σε ένα συμβούλιο ή μια σύγκλητο...» («Πλούτος των εθνών», Βιβλίο IV, Κεφ. ΙΙ).
Παρά την απέχθεια που τρέφει προς την κρατική και πολιτική εξουσία, ο Σμιθ αναγνωρίζει πως «η κυβέρνηση έχει τρεις μόνο υποχρεώσεις... πρώτον, την υποχρέωση να προστατεύει την κοινωνία από τη βία και την επιβολή, δεύτερον, την υποχρέωση να προστατεύει, όσο είναι δυνατόν, κάθε μέλος της κοινωνίας από την αδικία ή την καταπίεσή του από ένα άλλο μέλος και, τρίτον, την υποχρέωση να κατασκευάζει και να διατηρεί δημόσια έργα και ορισμένους θεσμούς, οι οποίοι δεν πρέπει ποτέ να υπηρετούν το συμφέρον ενός ατόμου ή μικρό αριθμό ατόμων...» («Πλούτος των εθνών», Βιβλίο IV, Κεφ. ΙΧ).
Share
Πηγή
- wikipedia
- Ελευθεροτυπία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε, το μήνυμα σας μεταφέρεται άμεσα στους διαχειριστές μας.