Αίρει η Αγκυρα το «Casus belli» των 12 ν.μ.?

Του ΑΝΔΡΕΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ


Η Τουρκία θα πάψει να θεωρεί ως αιτία πολέμου (casus belli) την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ναυτικά μίλια, έγραψαν χθες οι τουρκικές εφημερίδες «Σαμπάχ» και «Μιλιέτ», επικαλούμενες το νέο Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας της γειτονικής χώρας.
Σύμφωνα με τις δύο εφημερίδες, το Έγγραφο, πιο γνωστό ως «βιβλίο των κόκκινων γραμμών», που συντάσσεται κάθε πέντε χρόνια, δεν θα θεωρεί ως προέχουσα απειλή την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων και, αντιθέτως, θα δίνει έμφαση στη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Στο Έγγραφο αναφέρεται επίσης πως το Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, που η Άγκυρα έχει ξεκινήσει με την Ελλάδα, θα επιτρέψει την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δυο κρατών σε πολλούς τομείς.
Επιπρόσθετα, στο Έγγραφο τονίζεται πως η επιδίωξη της Άγκυρας για την επίτευξη δικοινοτικής λύσης σχετικά με την Κύπρο δεν έχει αλλάξει.

Τα δημοσιεύματα προσθέτουν πως η επικαιροποίηση της «κόκκινης Βίβλου» θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του χρόνου και αναμένεται να ψηφιστεί από την τουρκική Εθνοσυνέλευση, τον Δεκέμβριο.
Όπως τονίζουν οι εφημερίδες, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι αρμόδιοι υπουργοί εξετάζουν λεπτομερώς το νέο κείμενο και ξαναγράφουν κάποια σημεία του Εγγράφου.

Αντί να θεωρεί ως πιθανές απειλές την Ελλάδα, το Ιράν, το Ιράκ και τη Ρωσία, το Έγγραφο αναβαθμίζει τα κράτη αυτά ως «πιθανούς συνεργάτες». Όσον αφορά στο Ιράν, δεν συμπεριλαμβάνεται η «απειλή εξαγωγής καθεστώτος» από τη χώρα αυτή.
Παράλληλα, η πυρηνική ισχύ και το δυναμικό των πυρηνικών όπλων του Ιράν διατυπώνονται ως ένα «ανησυχητικό στοιχείο» και επισημαίνεται ότι η Τουρκία δεν θέλει με κανένα τρόπο πυρηνικά όπλα στην περιοχή της.

Στη θέση των απειλών που προέρχονται από την Ελλάδα, το Ιράν και το Ιράκ, τώρα πλέον γίνεται αναφορά στην αύξηση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών. Η τρομοκρατία του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ) καταχωρείται ως απειλή και επισημαίνεται η συνεργασία με το Ιράκ κατά της «τρομοκρατικής οργάνωσης του ΡΚΚ».
Επίσης, υπογραμμίζεται η αυξανόμενη συνεργασία με τη Ρωσία και το αναπτυσσόμενο εμπόριο και σημειώνεται πως η έναρξη συνεργασίας με τα έθνη της Ασίας συγκαταλέγεται στους κύριους στόχους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Επιπλέον, το Έγγραφο επισημαίνει ότι η Τουρκία σχεδιάζει να ενισχύσει τον ρόλο της ως κομβικό σημείο μεταφοράς ενέργειας προς τη Δύση και την Ανατολή.
Εξάλλου, στο Έγγραφο σημειώνεται πως ο στόχος της Τουρκίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί κρατική πολιτική.
Αξίζει να σημειωθεί πως η εκ νέου σύνταξη του τουρκικού «βιβλίου των κόκκινων γραμμών» ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2010.



ΤΟΝ ΤΕΛΙΚΟ ΛΟΓΟ ΘΑ ΤΟΝ ΕΧΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Κίνηση καλής θέλησης, η οποία ωστόσο έχει -προς το παρόν τουλάχιστον- συμβολική αλλά όχι και πρακτική σημασία χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς η γνωστοποίηση μέσω των δύο κορυφαίων τουρκικών εφημερίδων, “Sabah” και “Milliyet”, της είδησης ότι στο νέο Πολιτικό Έγγραφο Εθνικής Ασφαλείας τα 12 ναυτικά μίλια δεν αποτελούν πλέον αιτία πολέμου.

Οι ειδήμονες επί των διεθνών σχέσεων κάνουν λόγο για μία πράξη που εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο προσπαθειών για αλλαγή του «προφίλ» της γείτονος χώρας, επισημαίνοντας όμως πως τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει στην πράξη αν οι… καλές προθέσεις δεν συνοδευτούν και από συγκεκριμένες πολιτικές δράσεις.

«Εάν τα δημοσιεύματα αυτά περιγράφουν όντως αληθή γεγονότα, τότε ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει πως βρισκόμαστε μπροστά σε μία θετική εξέλιξη» λέει στον «Α.Τ.» ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ, κ. Παναγιώτης Ιωακειμίδης.

Σύμφωνα, ωστόσο, με τον ίδιο θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς την «ανάγνωση» αυτής της είδησης, και αυτό γιατί η άρση του casus belli δεν εξαρτάται από τις προθέσεις τις Κυβέρνησης της Τουρκίας, αλλά από την Εθνοσυνέλευση και άρα καμία αλλαγή των διμερών σχέσεων δεν πρόκειται να υπάρξει, χωρίς να έχει προηγηθεί και σχετικό ψήφισμα από αυτήν.

«Οι κινήσεις αυτές έχουν κατά κύριο λόγο συμβολική σημασία και η αποστολή τους είναι διττή, αφού στοχεύουν τόσο στο να στείλουν θετικά μηνύματα στην Ε.Ε. όσο και στο να ενισχύσουν τις καλές διμερείς σχέσεις με τη χώρα μας» καταλήγει ο κ. Ιωακειμίδης.


Συγκρατημένη αισιοδοξία από το ελληνικό Πεντάγωνο

Στο ελληνικό Πεντάγωνο υποδέχθηκαν την είδηση με συγκρατημένη αισιοδοξία, αν όχι δυσπιστία. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας θα εξετάσουν σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών, την εγκυρότητα της φερόμενης πληροφορίας που δημοσίευσε η «Σαμπάχ» και η «Μιλιέτ», κατά πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Βέβαια, το ελληνικό Πεντάγωνο θα σιγουρευτεί ότι η άρση του casus belli δεν αποτελεί άλλη μια «ακάλυπτη επιταγή» της Άγκυρας, μόνο όταν διαπιστώσει ότι η αλλαγή αυτή επεκταθεί και στα σχετικά θεσμικά κείμενα της Τουρκίας, και εξαλειφθούν οι ενέργειες στις οποίες είχαν αποφασιστεί να υλοποιηθούν από την γείτονα χώρα στο πρώτο κιόλας δευτερόλεπτο που η χώρα μας επέκτεινε τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. Εξετάζεται και το ενδεχόμενο να είναι ένα στημένο παιχνίδι, ώστε η κυβέρνηση να παρουσιαστεί στο Εξωτερικό ότι είναι πρόθυμη για προσέγγιση της Ελλάδος και καλή γειτνίαση, αλλά να γνωρίζει ο Ερντογάν από τώρα ότι δεν θα περάσει η πρόταση αυτή από την Εθνοσυνέλευσή τους. Σε λίγους μήνες θα φανεί η αλήθεια και αν παίζεται κάποιο παιχνίδι εντυπώσεων, καθώς ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, έχει εκφράσει δημόσια (στα βιβλία του) την επιθυμία του να αναβιώσει η Οθωμανική Αυτοκρατορία.



αδεσμευτος τυπος




Share