Στα “αδυτα” των S-300 και S-400

Σε απόσταση λίγων λεπτών με τα πόδια από τον σταθμό του Μετρό της Μόσχας, «Μποϊκόβσκαγια», ανάμεσα σε πολυκατοικίες και εμπορικά κέντρα, βρίσκεται το πάλαι ποτέ «top secret» εργοστάσιο κατασκευής αντιαεροπορικών πυραύλων. Σήμερα, το εργοστάσιο «Αβανγκάρντ», που ανήκει στον επιχειρηματικό όμιλο «PVO ALMAZ – ANTEY», φυλάσσεται το ίδιο προσεκτικά όπως και στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης. Να κρύψεις όμως τη θέση που βρίσκεται, δεν έχει πλέον κανένα νόημα.....
Η περιοχή έχει φωτογραφηθεί από το διάστημα και κάθε μέτρο της τοποθεσίας έχει χαρτογραφηθεί σε υψηλή ανάλυση από τους κατασκοπευτικούς δορυφόρους πολλών κρατών. Έτσι, όταν μας δόθηκε η δημοσιογραφική πρόσκληση για να συναντήσουμε τη διοίκηση και να περιηγηθούμε στα παραγωγικά τμήματα της επιχείρησης, αυτή συνοδεύονταν από έναν πολύ κατατοπιστικό χάρτη της πορείας που θα ακολουθήσουμε στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου.

Τα δύσκολα χρόνια.  

Στις αρχές του 21^ου αιώνα, οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου ήταν σχεδόν εγκαταλελειμμένες.

Ερείπια παντού. Στη γραμμή παραγωγής δεν λειτουργούσε η θέρμανση, είχε διακοπεί η τροφοδοσία με νερό, οι εργάτες άναβαν φωτιές για να ζεστάνουν τους παγωμένους χώρους για να μπορέσει λειτουργήσει ο εξοπλισμός…! Όπως μας είπε ο γενικός διευθυντής του «Αβανγκάρντ», Γκενάντι Κόζιν, η κατάσταση αυτή προκλήθηκε με την κατάρρευση του συστήματος κεντρικού σχεδιασμού στον αμυντικό τομέα τη δεκαετία του ’90. Το εργοστάσιο διαλύθηκε. Ούτε παραγγελίες, ούτε κρατική χρηματοδότηση. Η επιχείρηση έσβηνε.

Η σταδιακή ανάκαμψη, προσθέτει, ξεκίνησε από τη στιγμή της ένταξης του εργοστασίου, το 2002, στον κρατικό επιχειρηματικό όμιλο «PVO Almaz – Antey». Στο πλαίσιο της νέας δομής, συγχωνεύθηκαν 46 εταιρείες του γιγάντιου αμυντικού τομέα της χώρας. Ο κατάλογος των εταιρειών που περιλαμβάνει ο όμιλος έχει απ΄ όλα: Εργοστάσια, ερευνητικά ινστιτούτα, γραφεία σχεδιασμού και τμήματα έρευνας και τεχνολογίας επιχειρήσεων που ασχολούνται με την ανάπτυξη και την παραγωγή αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων μικρού, μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, βασικών τύπων αμυντικών ραντάρ, τεχνολογικού εξοπλισμού αναγνώρισης και αυτοματοποιημένων συστημάτων ελέγχου. Η κατάσταση σήμερα είναι διαφορετική. Η παραγωγή στο εργοστάσιο, βέβαια, δεν έχει φτάσει ακόμη στο επίπεδο που πετυχαίναμε στη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, αλλά η παραγωγική ισχύς των εγκαταστάσεων, πλησιάζει στα σοβιετικά μέγιστα.

Ο Γκενάντι Κόζιν παραπονέθηκε για τα δημοσιεύματα που εμφανίστηκαν πρόσφατα στα ΜΜΕ, σύμφωνα με τα οποία την εταιρεία την περιμένει μια αναπόφευκτη κρίση. Ο ίδιος συμφωνεί ότι προβλήματα υπάρχουν. Αλλωστε, ποιά εταιρεία δεν έχει ζητήματα να λύσει; Όμως, όπως λέει, μπορούν να επιλυθούν. Είναι, εξάλλου, από αυτά που συμβαίνουν «στην καθημερινότητα της εργασίας». Ορισμένοι δημοσιογράφοι εξέφρασαν την άποψη ότι η παρούσα περιήγηση του Τύπου σε κλειστές για χρόνια στο ευρύ κοινό εγκαταστάσεις της επιχείρησης, ίσως και να προκλήθηκε από την επιθυμία της εταιρείας να αντικρούσει τα κριτικά δημοσιεύματα του Τύπου.

Στη συζήτηση με τους δημοσιογράφους, ο διευθυντής παρουσίασε αρκετά στοιχεία. Στο πλαίσιο του ομοσπονδιακού προγράμματος για τη μεταρρύθμιση του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος για τα έτη 2011-2020,  το εργοστάσιο «Αβανγκάρντ» θα λάβει σχεδόν δύο δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 48 εκ. ευρώ) για τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού του.  Μέχρι το 2015, περίπου 1,2 δις. ρούβλια (περί τα 29 εκ.ευρώ) θα πάνε σε προμήθειες εξοπλισμού, πάνω από 600 εκ. (14,5, εκ. ευρώ) για την αναβάθμιση των υποδομών του εργοστασίου που παράγει πυραύλους για τα αντιαεροπορικά συστήματα πυραύλων S-300 και S-400. Ήδη, είπε o κ. Κόζιν, το εργοστάσιο ξοδεύει για αναβαθμίσεις τεχνικού εξοπλισμού κοντά στα 100 – 120 εκ. ρούβλια (2,4 – 2,9 εκ. ευρώ) τον χρόνο.

Πέρυσι, η εταιρεία «Αβανγκάρντ» υπέγραψε με το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας συμβάσεις διάρκειας τεσσάρων και πέντε ετών. Στα επόμενα χρόνια το εργοστάσιο θα είναι ο αποκλειστικός προμηθευτής πυρομαχικών για τα αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα «S-400 “Triumph”». Όπως εξήγησε ο διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης «έτσι είμαστε κλεισμένοι με παραγγελίες τουλάχιστον έως το 2015». Οι συμβάσεις προβλέπουν επίσης, ετήσια αύξηση της παραγωγής των τελευταίων τύπων των πυραύλων.

Τα λάθη πληρώνονται.

Ο επικεφαλής του «Αβανγκάρντ» διαψεύδει την φημολογία ότι δεν υπάρχουν S-400 μεγάλου βεληνεκούς. Αν ο πρώτος πύραυλος S-300 είχε ακτίνα δράσης 75 χιλιόμετρα, σήμερα μία από τις τροποποιήσεις του αντιαεροπορικού πυραύλου, χτυπάει στόχους σε απόσταση 250 χιλιομέτρων.

Στο μηχανοκατασκευαστικό εργοστάσιο της Μόσχας (με αυτή την ονομασία λειτουργεί η παραγωγική μονάδα, που κατασκευάζει μηχανήματα υψηλής στρατιωτικής τεχνολογίας), λειτουργεί ένα τέλειο σύστημα ποιοτικού ελέγχου. Αρχικός έλεγχος, έλεγχος σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας, τελικός έλεγχος. «Επίσης, θέτουμε όρους με ρήτρες και κυρώσεις στους υπεργολάβους», λέγει ο διευθυντής.«Σε περίπτωση που το προϊόν δεν περάσει τον έλεγχο, στέλνω έκθεση απαίτησης που αναφέρει τις κυρώσεις». Ο ίδιος πάντως, δεν αποκαλύπτει τα ποσά των απαιτήσεων και των προστίμων, αλλά η φαντασία του δημοσιογράφου αφήνεται να σκεφτεί ότι μερικές φορές μπορεί να αγγίζουν αστρονομικά μεγέθη.

Μετά τη συναρμολόγηση, οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι μεταφέρονται στο σταθμό ελέγχου και δοκιμών (ΣΕΔ). Εκεί ελέγχονται όλες οι ηλεκτρικές συνδέσεις στα εξαρτήματα της ρουκέτας. Μετά από αυτό, τοποθετούνται σε κοντέινερ και περνάνε στην επόμενη δοκιμασία για τυχόν διαρροές. Το κυλινδρικό κοντέινερ μεταφοράς και εκκίνησης του πυραύλου, βυθίζεται σε μια ειδική μπανιέρα γεμάτη με νερό. Αν εμφανιστούν φυσαλίδες στην επιφάνεια του νερού, τότε το σύστημα θεωρείται ελαττωματικό. Η κεφαλή, τοποθετείται στον πύραυλο στο οπλοστάσιο του στρατού. Μετά από αυτό, δεν θα χρειαστεί να γίνουν εργασίες συντήρησης σε όλο το διάστημα που θα είναι αποθηκευμένο το προϊόν, που δεν είναι λιγότερο από 10 χρόνια.

Με πλήρη μυστικότητα.

Για τα συστήματα S-300 και S-400 έχει εκδηλωθεί μεγάλο ενδιαφέρον στο εξωτερικό. Μερικές χώρες πρόκειται να τα αγοράσουν, άλλες θα ήθελαν να μάθουν μυστικές πληροφορίες για τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους. Σήμερα, η πρόσβαση των ξένων αντιπροσώπων στο τμήμα συναρμολόγησης του εργοστασίου απαγορεύεται αυστηρά.

Η Κίνα είναι ένας από τους κύριους πελάτες ρώσικου αμυντικού οπλισμού και ιδιαίτερα των αντιαεροπορικών συστημάτων. Το 2010, η «Almaz – Antey» ολοκλήρωσε την σύμβαση για την προμήθεια της ΛΔΚ με 15 μοίρες S-300 “Favorit”. Ένα χρόνο αργότερα, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB), κατηγόρησε έναν πολίτη της Κίνας, ότι προσπάθησε, δωροδοκώντας,  να αποκτήσει δεδομένα από το εγχειρίδιο «τεχνολογικής και επισκευαστικής διαδικασίας των πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας S-300, που αποτελεί κρατικό απόρρητο».

Υπερέχουν των αμερικανικών.

Τα ρώσικα συστήματα, έχουν αρκετά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα αμερικάνικα πυραυλικά συστήματα εδάφους – αέρος, ΜΙΜ 104 Patriot. Τα «τριακοσάρια» και τα «τετρακοσάρια» μας, τίθενται σε κατάσταση μάχης μέσα σε πέντε λεπτά, οι «Patriot» σε μισή ώρα.

Σύμφωνα με τους όρους του σύγχρονου πολέμου, ο χρόνος ανταπόκρισης είναι ένας σημαντικός παράγοντας, αφού η κινητικότητα του συστήματος κατά πολύ εξασφαλίζει και τη βιωσιμότητα του.

Στα ρώσικα συστήματα, η ανύψωση του πυραύλου γίνεται κάθετα και στη συνέχεια μπορεί να χτυπήσει σε στόχο με σάρωση αζιμούθιου 360 μοιρών. Στους αμερικάνικους πυραύλους «Patriot» η ζώνη εκτόξευσης έχει αζιμούθιο από 0 – 180 μοίρες και κλίση αρχικής πορείας 38 μοίρες. Πρέπει να γίνουν τουλάχιστον δύο φορές περισσότερες εκτοξεύσεις για να εξασφαλιστεί η άμυνα μιας εγκατάστασης ή μιας στρατιωτικής θέσης σε πλήρη κύκλο.

Ο επικεφαλής του «Αβανγκάρντ» διαψεύδει την φημολογία ότι δεν υπάρχουν S-400 μεγάλου βεληνεκούς. «Οι δοκιμές των πυραύλων αυτών είναι ήδη σε εξέλιξη στο πολύγωνο δοκιμών Ασουλούκ (κοντά στα σύνορα με το Καζαχστάν)», είπε ο κ. Κόζιν. Αν ο πρώτος πύραυλος S-300 είχε ακτίνα δράσης 75 χιλιόμετρα, σήμερα μία από τις τροποποιήσεις του αντιαεροπορικού πυραύλου, χτυπάει στόχους σε απόσταση 250 χιλιομέτρων.

ΠΗΓΗ